woensdag 29 juli 2009

Papeterie DeSmedt

Al wie ooit passeert in de Graaf van Vlaanderenstraat moet zich onverwijld begeven naar nummer veertig.
De Graaf van Vlaanderenstraat situeert zich tussen de Parvis en het Gemeenteplein van Molenbeek. In nummer veertig bevindt zich de verrukkelijke oude winkel, sinds jaar en dag gekend als Papeterie De Smedt.
De handelsruimte is al jaren dicht, maar de etalage ademt nog de grandeur van de vroeg twintigste eeuw.
Toen kocht je niet zomaar een ordinaire schrijfpen maar een heuse porte-plume waarvan je de inkt moest opdrogen met papier buvard.
Er staan twee vooroorlogse schrijfmachines, echte oldtimers, de legendarische Underwood en een Mercedes.
De twee uitstalramen worden gescheiden door de dichtgetimmerde ingangsdeur. Een grote foto getuigt van de glorietijd van de drukkerij, met daarop de ganse familie DeSmedt en hun personeel. Het was immers niet alleen een papeterie maar ook een imprimerie waar je je
"cartes de bal" kon laten drukken. In de etalage liggen verder nog blocnotes waarvan het papier enigzins krult, houten latten, scharen, gommen en scherpers.
En heuse pennen, die je in vroeger tijden in een pennesteel moest schuiven en nadien in een inktpot dompelen.

Met dit soort pennen heb ik leren schrijven anno 1960 en mede daardoor een ferme oplawaai gekregen van Meester Frans.
Ik was amper zes. Ik had Dikke Urbain, die naast mij zat - en naar mijn goesting teveel vlekken maakte - met mijn pen in zijn kaak geprikt. Vermits Dikke Urbain niet van gisteren was, is hij direct hard beginnen krijsen en had bovendien niet zijn kaak, maar zijn oog bedekt.
Daardoor dacht de meester verkeerdelijk dat ik een aanslag had gepleegd op zijn linkeroog.
Die zag direct de vreselijke gevolgen, voor Urbain en voor hemzelf, en verkocht me terstond een klinkende oorveeg.
Dikke Urbain, de valsaard, lachte heimelijk toen de meester zijn rug keerde.
Daar moest ik even aan denken toen ik aan de vitrine stond in de Graaf van Vlaanderenstraat.

Voor dit soort winkels smelt ik. Ze voeren mij ver weg - wàt er allemaal in die schatkamer ligt :
"plumes cementées Extra," " Allumettes van Union Match," met daaronder op het doosje geschreven : "Huishouddoos, dank zij haar groot formaat verdwijnt ze niet" ?? (gaan die kleine doosjes stiekem gaan lopen ?).
Er staat ook een inktpot in de vorm van een fles wijn "avec encre bleue au moment de l'écriture devenant bientôt noir intense." Wonderlijk : kameleoninkt, maar het voordeel ervan ontgaat mij - waarom niet meteen noir intense gebruiken ?
Verder liggen er nog briefopeners (vroeger deden de mensen dat niet met hun vingers), er staat een bokaaltje "Pâté nigrivorine pour machines à écrire" (schrijfmachineparfum ?) en natuurlijk inktpotten van het merk Pélican.
Er liggen potloden van L&C.Hardmehl en "crayons hexagonaux de télévision."
De pennen zijn keurig naar dikte opgespeld binnen een verzorgde lijst, als betrof het een meesterwerk.
Er liggen speciale borstels om de letters van de schrijfmachine te kuisen. Wij deden dat vroeger met een oude tandenborstel : heiligschennis bij het fatsoeneren van een Remington of Mercedes.
Er staat zelfs een flacon "colle du Sénégal, extra concentré" : dat moet straf gerief zijn.

Wat is er gebeurd met de familie DeSmedt ? Wie heeft hen weggevoerd ? Weggeplukt uit de volle winkel ? Achter de oude uitstalramen staat de winkel immers volgestouwd met schriften, stiften, ringfardes, balpennen. Gereed om verkocht te worden.
Hoeveel van die balpennen en schrijfstiften bevatten nog inkt ?
Er ligt een centimeter stof op de blocnotes en daarnaast een massagraf aan vliegen.
Zit de oude DeSmedt in een achterkamertje, hopeloos verward, Artisprentjes te sorteren en is hij - in al die jaren - vergeten de winkel te openen ?
Ik bid God dat dit soort magische winkels eeuwig mag blijven bestaan : dit is al een klein museum, mag het asjeblieft beschermd worden ?

Op de stoffige etalageruit schrijf ik met mijn wijsvinger, in grote letters : "Bientôt réouverture, binnenkort heropening." Misschien gaat de winkel nooit meer open maar blijft hij wel bestaan.
Wellicht heb ik bij deze een Hopening gecreërd ?

1 opmerking :

  1. ben op de hoek van de straat aan het werken, en de winkel is me ook opgevallen, elke dag kijk eens door de ramen, en probeer zo de potloden en alles aan te raken, o wat zou ik hier graag eens binnen gaan, maar het zal bij dromen blijven, vrijdag is de werf gedaan en zal ik hier nooit meer terugkomen, +
    De Smet Anthony Ingelmunste

    BeantwoordenVerwijderen